Lacerta bilineata
Reptilia → Squamata → Lacertidae → Lacerta → Lacerta bilineata
Laiò, Sgurbia, Lajö, Leirö, Lagö, Angö
De Westelijke groene hagedis ( Lacerta bilineata ) is een elegante middelgrote tot grote hagedis, die doorgaans 30–45 cm lang wordt, waarvan de lange, taps toelopende staart ongeveer tweederde van de totale lengte uitmaakt.
Het lichaam is slank, de kop robuust maar relatief klein, met twee duidelijk zichtbare trommelvliezen die opvallen.
De overheersende rugkleur bij mannetjes is helder groen, versterkt door zwarte of bruine spikkels en vage gele of beige tinten, terwijl vrouwtjes geheel groen, bruin of een combinatie van beide kleurtypen kunnen zijn.
Tijdens het broedseizoen kleurt de keel van de mannetjes intens blauw, een duidelijk teken van geslachtsrijpheid.
Jonge dieren daarentegen zijn bruinachtig van kleur en meten bij de geboorte slechts 3–6 cm.
Deze kleurvariaties, gecombineerd met behendigheid en snelheid, maken deze soort bijzonder aanpasbaar en moeilijk te verwarren met andere lokale hagedissen.
De Westelijke groene hagedis komt voor in Zuidwest-Europa, waaronder Spanje, Frankrijk en een groot deel van Italië.
In Ligurië, met name in de provincie Savona en West-Ligurië, wordt de soort vaak aangetroffen van zeeniveau tot hoogtes boven 1 000 m.
De schijnbare afwezigheid in sommige gemeenten is waarschijnlijk te wijten aan onvoldoende systematisch onderzoek en niet aan echte grenzen van het verspreidingsgebied.
De Westelijke groene hagedis leeft in een grote verscheidenheid aan habitats dankzij zijn opmerkelijke ecologische aanpassingsvermogen: van loofbossen tot hagen en braamstruiken, struikgewas, vochtige weilanden, landbouwgrond, ruïnes en open plekken.
Toch geeft hij de voorkeur aan gebieden met veel struikgewas en dichte begroeiing, waar hij beschutting vindt tussen lage takken of in dichte vegetatie, en zelden ver weg gaat van plekken die dekking en mogelijkheden voor thermoregulatie bieden.
Voornamelijk overdag actief, valt de Westelijke groene hagedis op door zijn behendigheid en kracht.
Hij is een uitstekende klimmer, renner, springer en—indien nodig—ook zwemmer.
Bij vangen of schrikken aarzelt hij niet om krachtig te bijten.
De activiteit hervat zich vanaf half maart met de eerste zachte dagen en gaat ononderbroken door tot eind november.
Tijdens het broedseizoen, van april tot juni, vertonen de mannetjes uitgesproken territoriaal gedrag, met achtervolgingen en soms felle gevechten om het paringsrecht te bemachtigen.
Ongeveer vier weken na de paring leggen de vrouwtjes 4 tot 15 eieren op beschutte, goed doorlatende plaatsen.
De eieren komen uit aan het eind van de zomer, tussen eind augustus en september, en de jongen zijn direct zelfstandig.
Het dieet van de Westelijke groene hagedis is overwegend insectenetend, maar deze soort is opportunistisch: naast een grote verscheidenheid aan insecten en andere terrestrische ongewervelden eet hij ook rijp fruit en schuwt hij eieren of nestjongen van kleine vogels niet als de gelegenheid zich voordoet.
Volwassen dieren worden bejaagd door grote roofvogels zoals de slangenarend (Circaetus gallicus), steenarend (Aquila chrysaetos) en oehoe (Bubo bubo), door slangen zoals de Montpellier-slang ( Malpolon monspessulanus ) en de westelijke smaragdhagedisslang ( Hierophis viridiflavus ), evenals door kleine roofzoogdieren zoals marterachtigen.
Jonge dieren lopen meer risico vanwege hun kleine formaat en de wijdverspreide predatie.
Het intensieve gebruik van landbouwpesticiden vormt een recente bedreiging en draagt bij aan de lokale achteruitgang van populaties.
Wijdverspreid en goed bekend in landelijke gebieden, heeft de Westelijke groene hagedis door de tijd heen talloze legendes en volksgeloof geïnspireerd, vaak zonder wetenschappelijke basis.
Het is een symbool van de lokale fauna en, dankzij zijn opvallende aanwezigheid, een hoofdrolspeler in verhalen en tradities die nog steeds in het Ligurische platteland circuleren.
