Δυτική Πράσινη Σαύρα

Reptilia → Squamata → Lacertidae → Lacerta → Lacerta bilineata

Laiò, Sgurbia, Lajö, Leirö, Lagö, Angö

Η Δυτική Πράσινη Σαύρα ( Lacerta bilineata ) είναι ένα κομψό μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους είδος σαύρας, που συνήθως φτάνει τα 30–45 cm σε μήκος, εκ των οποίων η μακριά, λεπτή ουρά αντιστοιχεί περίπου στα δύο τρίτα του συνολικού μήκους.

Το σώμα είναι λεπτό, το κεφάλι στιβαρό αλλά σχετικά μικρό, με δύο ευδιάκριτες τυμπανικές μεμβράνες που ξεχωρίζουν.

Το κυρίαρχο χρώμα στην πλάτη των αρσενικών είναι το έντονο πράσινο, ενισχυμένο με μαύρες ή καφέ κηλίδες και αχνές κίτρινες ή μπεζ αποχρώσεις, ενώ τα θηλυκά μπορεί να είναι εξ ολοκλήρου πράσινα, καφέ ή να παρουσιάζουν και τους δύο χρωματισμούς.

Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, ο λαιμός των αρσενικών γίνεται έντονα μπλε, χαρακτηριστικό σημάδι σεξουαλικής ωριμότητας.

Τα νεαρά άτομα, αντίθετα, έχουν καστανόχρωμη απόχρωση και μετρούν μόλις 3–6 cm κατά τη γέννηση.

Αυτές οι χρωματικές παραλλαγές, σε συνδυασμό με την ευκινησία και την ταχύτητα, καθιστούν το είδος ιδιαίτερα προσαρμοστικό και δύσκολο να συγχυθεί με άλλες τοπικές σαύρες.

Η Δυτική Πράσινη Σαύρα απαντάται στη νοτιοδυτική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Γαλλίας και μεγάλου μέρους της Ιταλίας.

Στη Λιγουρία, ιδιαίτερα στην επαρχία της Σαβόνα και τη δυτική Λιγουρία, το είδος συναντάται συχνά από το επίπεδο της θάλασσας έως και υψόμετρα πάνω από 1 000 m.

Η φαινομενική απουσία της σε ορισμένους δήμους πιθανότατα οφείλεται σε ανεπαρκείς συστηματικές καταγραφές και όχι σε πραγματικούς περιορισμούς της εξάπλωσής της.

Η Δυτική Πράσινη Σαύρα απαντάται σε μεγάλη ποικιλία βιοτόπων χάρη στην αξιοσημείωτη οικολογική της προσαρμοστικότητα: από φυλλοβόλα δάση έως φράκτες και βάτα, θαμνώδεις περιοχές, υγρά λιβάδια, αγροτικές εκτάσεις, ερείπια και ξέφωτα.

Ωστόσο, προτιμά περιοχές πλούσιες σε θαμνώδη βλάστηση και πυκνούς θάμνους, όπου βρίσκει καταφύγιο ανάμεσα σε χαμηλά κλαδιά ή σε πυκνές φυλλωσιές, σπάνια απομακρυνόμενη από μέρη που προσφέρουν κάλυψη και δυνατότητες θερμορρύθμισης.

Κυρίως ημερόβια, η Δυτική Πράσινη Σαύρα ξεχωρίζει για την ευκινησία και τη δύναμή της.

Είναι εξαιρετική αναρριχήτρια, δρομέας, άλτρια και—αν χρειαστεί—κολυμβήτρια.

Εάν συλληφθεί ή τρομάξει, δεν διστάζει να δαγκώσει δυνατά.

Η δραστηριότητα ξεκινά στα μέσα Μαρτίου με τις πρώτες ήπιες μέρες και συνεχίζεται αδιάκοπα έως τα τέλη Νοεμβρίου.

Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, τα αρσενικά παρουσιάζουν έντονη εδαφικότητα, με καταδιώξεις και συχνά σκληρές μάχες για την εξασφάλιση του ζευγαρώματος.

Περίπου 4 εβδομάδες μετά το ζευγάρωμα, τα θηλυκά εναποθέτουν 4 έως 15 αυγά σε προστατευμένες, καλά στραγγιζόμενες θέσεις.

Η εκκόλαψη πραγματοποιείται στα τέλη του καλοκαιριού, μεταξύ τέλους Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, και τα νεαρά είναι αμέσως ανεξάρτητα.

Η διατροφή της Δυτικής Πράσινης Σαύρας είναι κυρίως εντομοφάγα, αλλά το είδος είναι ευκαιριακό: εκτός από μεγάλη ποικιλία εντόμων και άλλων χερσαίων ασπόνδυλων, καταναλώνει επίσης ώριμους καρπούς και δεν απορρίπτει αυγά ή νεοσσούς μικρών πτηνών όταν δοθεί η ευκαιρία.

Οι ενήλικες αποτελούν θήραμα για μεγάλα αρπακτικά πτηνά όπως ο Φιδογέρακος (Circaetus gallicus), ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos) και ο Μπούφος (Bubo bubo), για φίδια όπως το Montpellier ( Malpolon monspessulanus ) και το Δυτικό Μαστιγοφόρο Φίδι ( Hierophis viridiflavus ), καθώς και για μικρά σαρκοφάγα θηλαστικά όπως οι νυφίτσες.

Τα νεαρά διατρέχουν μεγαλύτερους κινδύνους λόγω του μικρού μεγέθους και της ευρείας θήρευσης.

Η εντατική χρήση γεωργικών φυτοφαρμάκων αποτελεί πρόσφατη απειλή, συμβάλλοντας στη μείωση των τοπικών πληθυσμών.

Ευρέως διαδεδομένη και γνωστή σε αγροτικά περιβάλλοντα, η Δυτική Πράσινη Σαύρα έχει εμπνεύσει πολυάριθμους θρύλους και λαϊκές δοξασίες με το πέρασμα του χρόνου, συχνά χωρίς επιστημονική βάση.

Αποτελεί σύμβολο της τοπικής πανίδας και, χάρη στην εντυπωσιακή της παρουσία, πρωταγωνιστεί σε ιστορίες και παραδόσεις που κυκλοφορούν ακόμη στην ύπαιθρο της Λιγουρίας.