Hierophis viridiflavus
Reptilia → Squamata → Colubridae → Hierophis → Hierophis viridiflavus
Bissa neigra, Serpente frusta
Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) là một trong những loài rắn nước phổ biến và dễ nhận biết nhất ở Liguria, nhờ ngoại hình vừa chắc khỏe vừa thon dài.
Cá thể trưởng thành có thể đạt kích thước đáng kể: ở con đực, tổng chiều dài có thể đạt 150–160 cm, trong khi con cái, thường nhỏ hơn và chắc nịch hơn, hiếm khi vượt quá 120–130 cm.
Cơ thể cực kỳ thon gọn, đuôi dài và mảnh, đầu thuôn dài và tách biệt rõ rệt với cổ, có đôi mắt lớn với đồng tử tròn, tạo cho loài vật này ánh nhìn sắc sảo và cảnh giác.
Vảy nhẵn bóng tạo cho rắn một vẻ óng ánh đặc trưng.
Ở cá thể non, màu sắc thiên về xám hoặc nâu, điểm xuyết bởi hàng loạt đốm sẫm màu phân bố đều trên lưng và hai bên sườn.
Ở cá thể trưởng thành, có thể nhận biết hai kiểu hình chính: dạng điển hình với nền vàng xanh và các đốm đen dày đặc tạo nên vẻ cẩm thạch đặc trưng, và dạng "carbonaria" chủ yếu màu đen hoặc sẫm, phổ biến hơn ở một số khu vực nhất định.
Mặt dưới luôn sáng màu, vàng nhạt hoặc trắng.
Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) là một trong những loài phổ biến và phân bố rộng nhất ở tỉnh Savona và Liguria phía tây, xuất hiện từ mực nước biển lên đến khoảng 1.500 m độ cao.
Loài này chiếm lĩnh mọi môi trường thích hợp, mật độ cao hơn ở vùng đồi nội địa so với các khu vực ven biển, nơi phân bố có thể bị ảnh hưởng bởi sự hiện diện của Rắn Montpellier ( Malpolon monspessulanus ).
Khả năng thích nghi môi trường rộng cho phép loài này xâm nhập cả những khu vực bị con người biến đổi mạnh, nên có thể quan sát thấy ở cả môi trường nông nghiệp lẫn đô thị.
Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) thể hiện tính linh hoạt môi trường rõ rệt, có thể chiếm lĩnh nhiều kiểu môi trường sống:
Sự hiện diện của các vi môi trường thuận lợi như tường đá hoặc đống củi rất quan trọng cho việc điều hòa thân nhiệt và bảo vệ trong giai đoạn lột da.
Là loài hoàn toàn hoạt động ban ngày, Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) bắt đầu hoạt động khi nhiệt độ tăng lên từ tháng Ba và duy trì đến cuối tháng Mười.
Loài này nổi bật với tốc độ và sự linh hoạt khi di chuyển, cũng như khả năng leo trèo trên cành cây, tường và thảm thực vật.
Con đực thường thể hiện hành vi lãnh thổ và có thể tham gia vào các trận đấu nghi lễ trong mùa sinh sản.
Sinh sản diễn ra vào mùa xuân sau khi ngủ đông; giao phối được theo sau bởi việc đẻ 5–15 trứng trong khoảng tháng Sáu đến tháng Bảy, ở những nơi kín đáo và tiếp xúc nhiều với nhiệt.
Trứng nở vào khoảng tháng Tám đến tháng Chín, và rắn con tự lập ngay sau khi nở.
Rắn đạt độ tuổi thành thục sinh dục vào khoảng 3–4 năm tuổi.
Chế độ ăn của Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) đa dạng và thay đổi theo lứa tuổi:
Chế độ ăn rộng này nhấn mạnh vai trò của nó như một kẻ săn mồi đầu bảng trong hệ sinh thái địa phương, góp phần kiểm soát tự nhiên loài gặm nhấm và duy trì cân bằng sinh thái.
Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) phải đối mặt với nhiều mối nguy tại khu vực Savona và Liguria:
Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) là bậc thầy điều hòa thân nhiệt, có các hành vi phòng vệ đặc trưng: khi bị đe dọa, nó sẵn sàng phản ứng chủ động, nâng phần trước cơ thể và cố gắng cắn—răng không có nọc độc, nhưng vết cắn có thể gây đau do sức mạnh cơ bắp.
Loài này bơi tốt nhưng hiếm khi rời xa nơi trú ẩn trên cạn.
Loài rắn này đóng vai trò then chốt trong mạng lưới thức ăn địa phương, vừa là kẻ săn mồi vừa là nguồn thức ăn cho các loài khác, đồng thời là chỉ báo chất lượng môi trường tốt khi có nhiều quần thể.
Chính vì giá trị sinh thái này, Rắn Roi Phương Tây ( Hierophis viridiflavus ) được bảo vệ bởi luật pháp Ý và khu vực: cấm giết cá thể, lấy trứng hoặc làm thay đổi nơi sinh sản.
Loài này vô hại với con người, nên được bảo vệ bằng cách duy trì tường đá khô, giữ gìn các khu vực chuyển tiếp sinh thái và báo cáo các trường hợp phát hiện cho cơ quan chức năng.
