وزغ زمردی

Amphibia → Anura → Bufonidae → Bufotes → Bufo balearicus

Bàggiu Verde

وزغ زمردی نسبت به وزغ معمولی ( Bufo bufo ) اندازه‌ای کوچک‌تر و بدنی باریک‌تر دارد. نرها تا ۷ سانتی‌متر و ماده‌ها تا ۱۲ سانتی‌متر طول رشد می‌کنند. ظاهر آن به دلیل رنگ روشن، از خاکستری روشن تا سفید کرمی، با لکه‌های سبز یا سبز مایل به زرد که گاهی در ماده‌ها بسیار درخشان و گسترده هستند، به راحتی قابل تشخیص است. سایه‌های مایل به قرمز نیز به ویژه در ماده‌های بالغ دیده می‌شود. شکم آن کم‌رنگ، سفید یا کرم و معمولاً بدون لکه‌های قابل توجه است. چشم‌ها با عنبیه زرد-سبز یا سبز روشن و مردمک افقی، بسیار جلب توجه می‌کنند و هرگز رنگ مسی ندارند (برخلاف وزغ معمولی). غدد پاروتوئید بزرگ، تقریباً افقی و برجسته در طرفین سر به وضوح دیده می‌شوند. در فصل جفت‌گیری، نر دارای کیسه صوتی خارجی است و با صدایی که در آب تولید می‌کند شناخته می‌شود: نغمه‌ای ملودیک و ممتد شبیه به جیرجیرک خاکی که در عصرهای بهاری طنین‌انداز شده و ماده‌ها را به محل تخم‌گذاری جذب می‌کند.

وزغ زمردی بخش‌های وسیعی از مرکز و شرق اروپا را اشغال می‌کند، در حالی که در شبه‌جزیره ایبری و بخشی از فرانسه مدیترانه‌ای حضور ندارد، اما در کورسیکا یافت می‌شود. در ایتالیا، این گونه به طور گسترده‌ای پراکنده است و مناطق دشت و ساحلی از جمله سواحل تیرنی و دشت پو را ترجیح می‌دهد. در استان ساونا، این گونه به یکی از غربی‌ترین مرزهای پراکندگی خود می‌رسد، جایی که چند جمعیت بازمانده در شهرداری‌های ساونا، کایرو مونتوت، وادو، اسپوتورنو و نولی باقی مانده‌اند. جمعیت‌های لیگوریا اغلب منزوی و دارای پویایی جمعیتی شکننده هستند. در این منطقه، از سطح دریا تا حدود ۳۰۰ متر ارتفاع پراکنده است.

وزغ زمردی که معمولاً در خاک‌های آبرفتی و نیمه‌خشک زندگی می‌کند، به خوبی با مناظری که به شدت توسط انسان تغییر یافته‌اند نیز سازگار می‌شود. این گونه مزارع، باغ‌های سبزی، دیوارهای سنگی، معادن متروکه، زباله‌دانی‌ها و محیط‌های شهری مانند پارک‌ها و باغ‌ها را نیز اشغال می‌کند. توانایی قابل توجه آن در تحمل دوره‌های خشکسالی و شوری نسبتاً بالا باعث شده است که حضور ثابتی در سواحل و مناطق تخریب‌شده داشته باشد، اغلب در جایی که گونه‌های دیگر غایب‌اند.

وزغ زمردی عمدتاً زمینی و دارای عادات غروبگاهی یا شبانه است و با افزایش رطوبت عصرگاهی فعال می‌شود و در میان علف‌ها به دنبال شکار حرکت می‌کند. تولیدمثل بین آوریل تا ژوئن و ترجیحاً در آب‌های کم‌عمق و راکد مانند آبگیرهای موقت، معادن متروکه و بخش‌های آرام رودخانه‌ها انجام می‌شود. ماده‌ها پس از جفت‌گیری زیر بغل، رشته‌های ژلاتینی حاوی تا ۱۲٬۰۰۰ تخم می‌گذارند که اغلب به پوشش گیاهی آبزی متصل می‌شوند. نوزادها قهوه‌ای‌رنگ و بزرگ‌تر از نوزادهای وزغ معمولی هستند و معمولاً تا ژوئیه دگرگونی را کامل می‌کنند، مگر در صورت خشک شدن سریع آبگیرها. این گونه از نوامبر تا مارس به خواب زمستانی می‌رود و پناهگاه‌هایی مانند حفره‌های زمینی، دیوارهای سنگی و لانه‌های پستانداران کوچک را انتخاب می‌کند.

وزغ زمردی عمدتاً از حشرات، کرم‌های خاکی و شکم‌پایان تغذیه می‌کند که آن‌ها را در جست‌وجوهای شبانه شکار می‌کند. نوزادها همه‌چیزخوار و دتریت‌خوار هستند: آن‌ها از مواد آلی حیوانی و گیاهی تغذیه کرده و به کنترل زیستی زیست‌توده آبزی کمک می‌کنند.

شکارچیان طبیعی شامل مارهای مختلف (مانند Natrix helvetica ، Natrix maura و Natrix tessellata )، پرندگان شکاری شب‌زی و گاهی گراز وحشی هستند که می‌توانند در جست‌وجوی آب، گروه‌های کامل لارو را نابود کنند. علاوه بر شکار، نوزادها با خطر خشکسالی، به ویژه در آبگیرهای موقتی که زود خشک می‌شوند، مواجه‌اند. خطر فزاینده دیگر، ورود گونه‌های ماهی غیر بومی به محل‌های تولیدمثل است که مراحل لاروی را به شدت تهدید می‌کند. تأثیر انسان نیز قابل توجه است: آلودگی، تخریب زیستگاه و تلفات جاده‌ای در مهاجرت‌های تولیدمثلی از مهم‌ترین تهدیدها برای بقای این گونه در سطح محلی و ملی هستند.

Bufotes balearicus دارای غدد پاروتوئیدی است که ترکیبی دفاعی از آلکالوئیدها و پپتیدها، از جمله بوفوتوکسین و بوفوتنین ترشح می‌کند؛ این مواد برای شکارچیان تحریک‌کننده و در صورت بلع یا تماس با غشاهای مخاطی، بالقوه سمی هستند، اما برای انسان مگر در صورت بلع یا تماس با زخم باز، خطر واقعی ندارند. این ترشح با فشار دادن روی غدد آزاد می‌شود و به عنوان دفاع غیرفعال عمل می‌کند. هیچ موردی از مسمومیت کشنده در انسان گزارش نشده است، اما همواره توصیه می‌شود مگر در مواقع ضروری از دست زدن به دوزیستان خودداری کرده و پس از تماس، دست‌ها را به خوبی بشویید.