Ichthyosaura alpestris
Amphibia → Urodela → Salamandridae → Ichthyosaura → Ichthyosaura alpestris
Lüxertu d'aegua, Salamandrin de muntagna
Traszka górska ( Ichthyosaura alpestris ) to średniej wielkości płaz ogoniasty, łatwo rozpoznawalny dzięki wyraźnemu dymorfizmowi płciowemu, szczególnie w okresie godowym.
Dorosłe samce zazwyczaj osiągają długość od 7 do 9 cm, podczas gdy samice mogą dorastać do 8–11 cm.
W okresie rozrodu samce prezentują efektowne ubarwienie godowe: grzbiet przybiera intensywnie niebieskawy odcień, brzuch staje się jaskrawo pomarańczowy, pozbawiony plam, na ciele rozwija się niska, gładka grzebień grzbietowy, a boki zdobi biało-niebieski pas z czarnymi kropkami.
Samice natomiast są bardziej stonowane kolorystycznie, z szaro-brązowym grzbietem i mniej intensywnie pomarańczowym brzuchem.
Larwy po wykluciu mierzą około 7–8 mm długości, są jasnożółte z drobnymi ciemnymi plamkami i już od początku przystosowane do życia wodnego.
W zachodniej Ligurii traszka górska występuje głównie w górskich i podgórskich rejonach Alp Liguryjskich.
Spotykana jest na wysokościach od 600 m do ponad 2 000 m n.p.m., z większymi populacjami w głównych dolinach śródlądowych (Valle Arroscia, Górna Dolina Tanaro, Valle Roja).
Obecność tego gatunku na najwyższych wysokościach świadczy o jego niezwykłej zdolności przystosowawczej do surowych warunków środowiskowych oraz życia w siedliskach wysokogórskich.
Traszka górska preferuje różnorodne górskie siedliska wodne, w tym:
Latem i jesienią gatunek ten spędza czas na lądzie, ukrywając się wśród roślinności, kamieni lub pod rozkładającą się korą, ale na okres rozrodu powraca do środowisk wodnych.
Traszka górska wykazuje zarówno dzienną, jak i nocną aktywność, dostosowując się do lokalnych temperatur i wilgotności.
Okres wodny pokrywa się z rozrodem, który trwa od kwietnia do lipca lub sierpnia w zależności od wysokości, natomiast resztę roku spędza na lądzie, poszukując chłodnych i wilgotnych kryjówek.
Rozmnażanie odbywa się w wodach stojących lub wolno płynących, gdzie samica składa 100–300 jaj, przyczepiając je pojedynczo do roślin wodnych.
Długość rozwoju larwalnego wynosi od 2 do 4 miesięcy w zależności od temperatury wody.
W niektórych populacjach wysokogórskich obserwuje się neotenię, czyli osiąganie dojrzałości płciowej przy zachowaniu cech larwalnych.
Dieta traszki górskiej jest bardzo zróżnicowana i zależy od etapu życia oraz pory roku:
Tak wszechstronna dieta pozwala gatunkowi dostosować się do dostępnych zasobów w zróżnicowanych siedliskach górskich.
Do głównych zagrożeń dla przetrwania traszki górskiej w zachodniej Ligurii należą:
Traszka górska należy do gatunków traszek osiągających najwyższe wysokości w Europie, wykazując silną wierność miejscom rozrodu, do których odbywa długie coroczne migracje.
Ubarwienie godowe samca jest jednym z najbardziej spektakularnych wśród europejskich płazów, co czyni go obiektem zainteresowania przyrodników.
Wyjątkowo rozwinięta jest także zdolność orientacji i powrotu do tych samych miejsc rok po roku.
Ponadto zjawisko neotenii obserwowane w niektórych populacjach wysokogórskich zwiększa jego zmienność ekologiczną.
W zachodniej Ligurii gatunek ten jest ściśle monitorowany w celu oceny wpływu zmian środowiskowych, stanowiąc ważny wskaźnik stanu zachowania wrażliwych górskich siedlisk wodnych.
Ochrona gatunku zależy od zachowania górskich terenów podmokłych oraz tradycyjnych praktyk sprzyjających ich przetrwaniu.
