Graptemys pseudogeographica
Reptilia → Testudines → Emydidae → Graptemys → Graptemys pseudogeographica
Testügin da carta
Rùa Bản Đồ Giả ( Graptemys pseudogeographica ) là loài rùa nước ngọt có nguồn gốc Bắc Mỹ, được du nhập vào Ý, dễ nhận biết nhờ hoa văn dạng lưới nổi bật trên mai, gợi nhớ đến các đường trên bản đồ – đây cũng là nguồn gốc tên gọi thông thường của loài.
Loài này thể hiện rõ sự lưỡng hình giới tính: con cái đạt chiều dài mai từ 15–25 cm, trong khi con đực nhỏ hơn, chỉ từ 9–14 cm. Con cái có đầu lớn, mai cao và thân hình chắc khỏe; con đực nổi bật với đuôi dài, dày và móng trước kéo dài.
Các cá thể có mai màu ô liu với mạng lưới vạch sáng dày đặc và gờ lưng nổi bật, rõ rệt nhất ở cá thể non. Dấu hiệu nhận biết đặc trưng là vệt vàng hình chữ “L” phía sau mỗi mắt, kèm theo nhiều sọc vàng tỏa ra từ đầu và dọc theo các chi, tạo nên diện mạo rất bắt mắt.
Tại vùng Liguria phía tây, Rùa Bản Đồ Giả ( Graptemys pseudogeographica ) chỉ xuất hiện với tư cách là loài ngoại lai, được đưa vào do vô tình hoặc do thả tự do các vật nuôi không còn mong muốn.
Các ghi nhận chủ yếu tập trung ở vùng đất ngập nước ven biển, các dòng sông lớn và hồ chứa nhân tạo, nơi loài này có xu hướng định cư phân tán, cục bộ. Sự hiện diện của chúng liên quan trực tiếp đến hiện tượng thả động vật ngoại lai, thường là hậu quả của việc bỏ rơi sau khi có các quy định hạn chế hoặc khi động vật phát triển lớn.
Loài này ưa thích các môi trường nước lớn như sông chảy chậm, hồ, ao sâu và kênh rạch có thảm thực vật thủy sinh phong phú.
Các vị trí phơi nắng như thân cây đổ, đá lộ thiên hoặc bãi cát là yếu tố thiết yếu, cung cấp nơi điều hòa thân nhiệt và quan sát môi trường. Rùa chỉ lên bờ định kỳ để đẻ trứng, còn phần lớn thời gian sống dưới nước.
Rùa Bản Đồ Giả ( Graptemys pseudogeographica ) chủ yếu hoạt động ban ngày và hoàn toàn sống dưới nước, chỉ rời nước để phơi nắng hoặc làm tổ.
Trong những giờ nắng nóng nhất, chúng có thể tụ tập thành nhóm lớn trên các bề mặt được chiếu sáng. Mùa sinh sản diễn ra vào mùa xuân và mùa hè; con cái đẻ từ 6–13 trứng mỗi tổ, có thể đẻ nhiều lứa trong năm. Thời gian ấp kéo dài 60–75 ngày, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường.
Chế độ ăn thay đổi đáng kể theo từng giai đoạn phát triển:
Rùa Bản Đồ Giả non ( Graptemys pseudogeographica ) chủ yếu ăn thịt, săn các loài côn trùng thủy sinh, động vật thân mềm nhỏ và các loài không xương sống khác.
Rùa trưởng thành có chế độ ăn tạp, tiêu thụ động vật thân mềm, giáp xác, cá, thực vật, trái cây và mảnh vụn hữu cơ. Sự linh hoạt trong chế độ ăn góp phần vào khả năng thích nghi và thành công của loài tại các môi trường mới.
Việc du nhập Rùa Bản Đồ Giả ( Graptemys pseudogeographica ) vào các hệ sinh thái ngoài vùng phân bố tự nhiên gây ra mối đe dọa lớn đối với động vật bản địa:
Loài này nằm trong danh sách các loài xâm lấn đáng quan ngại của Liên minh Châu Âu: việc nhập khẩu, buôn bán và sở hữu đã bị cấm tại EU từ năm 2012.
Rùa Bản Đồ Giả ( Graptemys pseudogeographica ) có khả năng thích nghi cao với biến động nhiệt độ, các chế độ thủy văn khác nhau và môi trường bị tác động bởi con người.
Các cá thể bị bỏ rơi góp phần hình thành các nhóm sinh sản có khả năng mở rộng: do đó, cần đặc biệt chú ý để tránh thả hoặc di dời loài này.
Tại vùng Liguria phía tây, công tác quản lý loài bao gồm giám sát chuyên biệt, loại bỏ cá thể, ngăn ngừa sự lan rộng, tổ chức các chiến dịch nâng cao nhận thức và huy động cộng đồng nhằm kịp thời phát hiện các cá thể và sự kiện xâm lấn mới.
Tác động lên cộng đồng bản địa có thể bao gồm giảm số lượng loài địa phương, thay đổi chức năng hệ sinh thái và mất đa dạng sinh học, đặc biệt tại các khu vực vốn đã nhạy cảm về sinh thái.
