Graptemys pseudogeographica kohni
Reptilia → Testudines → Emydidae → Graptemys → Graptemys pseudogeographica → Graptemys pseudogeographica kohni
Testûggine americana
Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) là một loài rùa nước ngọt Bắc Mỹ, dễ dàng nhận biết nhờ hoa văn dạng lưới trên mai, gợi nhớ đến các đường trên bản đồ, tạo cho nó vẻ ngoài đặc biệt trang trí.
Loài này thể hiện sự lưỡng hình giới tính rõ rệt: con cái đạt chiều dài mai từ 15–25 cm, trong khi con đực nhỏ hơn đáng kể, chỉ từ 9–14 cm. Ngoài kích thước, sự khác biệt còn thể hiện ở các đặc điểm khác: con cái có đầu lớn hơn và mai cao, chắc khỏe hơn, trong khi con đực có đuôi dài, khỏe và đặc biệt là móng trước rất dài, phát triển rõ rệt.
Ở cá thể non, màu sắc mai tươi sáng và tương phản hơn so với cá thể trưởng thành, với các đốm mắt vàng nổi bật sẽ mờ dần theo tuổi tác. Các vệt, đốm vàng và mạng lưới đường tạo nên hiệu ứng thị giác đặc trưng, dễ nhận biết ngay trên lưng và đầu, trong khi sống lưng giữa trên mai nổi bật nhất ở những cá thể nhỏ tuổi.
Tại miền tây Liguria, Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) chỉ xuất hiện như một loài ngoại lai, do các cá thể được thả ra tự nhiên bởi người dân—thường là hệ quả của trào lưu nuôi thú cảnh ngoại lai từng phổ biến nhưng sau đó trở nên khó kiểm soát.
Phân bố của loài này rời rạc và cục bộ: các ghi nhận chủ yếu tập trung ở những dòng nước chảy chậm, hồ nhân tạo và vùng đất ngập nước ven biển, nơi nó có thể hình thành các quần thể nhỏ nhờ điều kiện sống phù hợp và có chỗ phơi nắng. Tuy nhiên, sự mở rộng của loài bị hạn chế bởi nhu cầu về môi trường thuận lợi và khoảng cách giữa các địa điểm thích hợp, nhưng việc thả nuôi mới vẫn luôn có thể xảy ra do việc bỏ rơi thú cảnh.
Loài này ưa thích các môi trường nước có diện tích và độ sâu lớn, như hồ, ao nhân tạo, sông chảy chậm và kênh rạch với thảm thực vật thủy sinh phong phú.
Các vùng đất ngập nước ven biển cũng là môi trường lý tưởng, miễn là có các yếu tố phơi nắng thích hợp, bao gồm thân cây, đá hoặc tảng đá nhô lên khỏi mặt nước, tạo ra các khu vực có ánh nắng để điều hòa thân nhiệt.
Việc lựa chọn môi trường sống, tương tự các loài thuộc họ Emydidae khác, phụ thuộc vào bờ dốc thoai thoải, chất lượng nước và nguồn thức ăn dồi dào, giúp loài này thích nghi tốt nhưng vẫn cần các điều kiện thuận lợi.
Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) là loài hoạt động ban ngày, gắn bó chặt chẽ với môi trường nước và nổi bật với các giai đoạn phơi nắng thường xuyên, kéo dài, cần thiết cho việc điều hòa thân nhiệt, tổng hợp vitamin D3 và duy trì hệ miễn dịch. Vào mùa đông, đặc biệt ở các vùng ven biển khí hậu ôn hòa, hoạt động giảm rõ rệt nhưng không ngủ đông hoàn toàn, cho phép một số cá thể vẫn hoạt động vào những ngày ấm áp nhất.
Sinh sản diễn ra vào mùa xuân–hè, con cái đào hố trên bờ sông để đẻ từ 6 đến 13 trứng mỗi tổ; thời gian ấp kéo dài từ 60 đến 75 ngày tùy điều kiện khí hậu, và có thể có nhiều lứa trong cùng một năm.
Chế độ ăn của Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) thay đổi theo độ tuổi, phản ánh khả năng thích nghi dinh dưỡng rõ rệt:
Cá thể non chủ yếu ăn thịt, săn côn trùng thủy sinh và động vật thân mềm nhỏ.
Cá thể trưởng thành trở nên ăn tạp, bổ sung thêm động vật thân mềm, giáp xác, cá và thực vật vào khẩu phần, tận dụng tối đa các nguồn thức ăn sẵn có trong môi trường sống.
Sự đa dạng trong chế độ ăn này là một trong những bí quyết giúp loài Graptemys ngoại lai thành công trong việc xâm chiếm môi trường mới.
Tại Liguria, Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) gây ra nhiều rủi ro đối với các loài bản địa và cân bằng hệ sinh thái:
Rùa Bản Đồ Mississippi ( Graptemys pseudogeographica kohni ) là loài ngoại lai có tiềm năng xâm lấn, được giám sát chặt chẽ tại miền tây Liguria nhờ khả năng thích nghi và linh hoạt sinh thái. Tuy nhiên, nhu cầu về các khu vực phơi nắng khiến loài này nhạy cảm với sự thay đổi bờ sông và cạnh tranh với các loài rùa khác về vị trí phơi nắng.
Đa dạng sinh học địa phương bị đe dọa bởi sự du nhập của loài này, do đó các biện pháp quản lý bao gồm giám sát quần thể, tuyên truyền cho cộng đồng về rủi ro khi thả rùa, ngăn ngừa các trường hợp thả mới và khuyến khích báo cáo kịp thời khi phát hiện cá thể ngoài tự nhiên.
Việc tôn trọng lệnh cấm thả loài này ra môi trường tự nhiên và hợp tác với các cơ quan chức năng trong quản lý, phòng ngừa tác động là trách nhiệm chung của toàn xã hội.
