Emys orbicularis
Reptilia → Testudines → Cryptodira → Testudinoidea → Emydidae → Emys → Emys orbicularis
Bissa scurzoa
لاک‌پشت بالغ دارای سپری نیمه‌بیضوی است، در حالی که لاک‌پشت‌های جوان‌تر سپری دایره‌ای‌تر و به رنگ قهوه‌ای دارند که با تغییرات جزئی فردی، به‌ویژه در نرها (از ماهگونی تا قهوه‌ای تیره) قابل مشاهده است. بزرگ‌ترین نمونه‌ها ماده‌ها هستند که می‌توانند تا ۱۴ سانتی‌متر طول و ۵۵۰ گرم وزن داشته باشند؛ نرها از ۱۲٫۵ سانتی‌متر طول و ۳۵۰ گرم وزن فراتر نمی‌روند.
علاوه بر تفاوت اندازه، Emys orbicularis ویژگی‌هایی دارد که شناسایی جنسیت را آسان می‌کند:
نوزادان Emys orbicularis ، که از کوچک‌ترین لاک‌پشت‌ها هستند، هنگام تولد حدود ۳ گرم وزن دارند. آن‌ها سپر شکمی تیره و سپری قهوه‌ای دارند که با افزایش سن روشن‌تر می‌شود.
لاک‌پشت برکه‌ای اروپایی تنها نماینده خانواده Emydidae در ایتالیا است؛ دامنه پراکندگی بالقوه آن بیشتر اروپا، شمال آفریقا و آسیای غربی را در بر می‌گیرد.
در ایتالیا، پراکندگی آن تکه‌تکه و مشابه گونه‌های در معرض تهدید است؛ در حال حاضر، این گونه عمدتاً در دشت پو و در امتداد سواحل مرکزی تیرنی رایج است.
در لیگوریا، به‌ویژه منطقه آلبنگا، تا دهه‌های ۱۹۶۰–۷۰، Emys orbicularis جمعیت‌های متعددی داشت. با این حال، زهکشی تالاب‌ها، تغییر مسیر رودخانه‌ها، استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها و جمع‌آوری توسط انسان‌ها باعث کاهش تدریجی این گونه شد، تا جایی که آندره‌اوتی (۱۹۹۴) نتیجه گرفت: «تحقیقات انجام‌شده برای اطلس نشان می‌دهد که لاک‌پشت برکه‌ای عملاً در لیگوریا منقرض شده است، هرچند ممکن است هنوز نمونه‌های پراکنده‌ای در دهانه رودخانه سنتا یافت شود».
یافتن تصادفی یک ماده بالغ در سال ۱۹۹۵ آغازگر پروژه‌ای برای پژوهش و حفاظت شد که با همکاری نهادهای مختلف، به شناسایی چند زیستگاه با جمعیت‌های باقی‌مانده کوچک در استان ساونا و غرب لیگوریا انجامید. این گونه از نزدیکی سطح دریا تا حدود ۱۰۰ متر ارتفاع یافت می‌شود.
ویژگی‌های فنوتیپی خاص این نمونه‌های نادر منجر به توصیف زیرگونه Emys orbicularis ingauna (Jesu, 2004) شد.
در ماه‌های بهار و پاییز، Emys orbicularis ترجیح می‌دهد در برکه‌های کم‌عمق (حتی موقت) زندگی کند، جایی که آب به‌راحتی گرم می‌شود و محیط سرشار از پوشش گیاهی غوطه‌ور و حاشیه‌ای (Typha angustifolia، Typha latifolia، Phragmites australis) است. در دوره خشک تابستان، به مناطق دارای آب دائمی نقل مکان می‌کند، اما باید برای غذا با ماهیان، به‌ویژه کپورماهیان (کپور، رود، کپور) رقابت کند.
در منطقه آلبنگا، این مناطق زمانی بخش قابل توجهی از سرزمین را پوشش می‌دادند؛ امروزه تعداد کمی باقی مانده‌اند که عمدتاً زیستگاه‌های ثانویه‌ای هستند که از گودال‌های رهاشده خاک رس، سدهای مصنوعی یا جویبارهای کم‌سرعت در شرایط نیمه‌طبیعی شکل گرفته‌اند و لاک‌پشت‌ها در آن‌ها پناه یافته‌اند.
شایان ذکر است که Emys orbicularis در مناطقی که توسط اردک‌ها (Anatidae) و مرغ‌های دریایی (Laridae) رفت‌وآمد می‌شود، حضور ندارد که احتمالاً به دلیل مزاحمت یا شکار توسط این پرندگان، به‌ویژه نسبت به نوزادان و جوان‌ها است.
دوره فعالیت در لیگوریا از ماه مارس آغاز و در اکتبر پایان می‌یابد، زمانی که خواب زمستانی شروع می‌شود و لاک‌پشت در کف گِلی برکه‌ها یا نزدیک سطح آب روی ساقه‌های غوطه‌ور سپری می‌کند.
در فصل جفت‌گیری (از آوریل تا ژوئن)، نرها با چندین ماده جفت‌گیری می‌کنند و ماده‌ها توانایی خارق‌العاده‌ای در نگهداری اسپرم در کلواک تا ۴–۵ سال دارند.
تخم‌گذاری بین ژوئن و ژوئیه انجام می‌شود؛ ماده از آب خارج می‌شود تا بهترین مکان را برای گذاشتن ۳ تا ۱۰ تخم کشیده‌شکل با پوسته آهکی سفید و ابعاد ۲۰ × ۳۰ میلی‌متر پیدا کند و گودالی تا عمق ۱۵ سانتی‌متر حفر کرده و خاک را با آبی که از کیسه‌های ویژه کلواک آزاد می‌کند، مرطوب می‌سازد.
تفریخ تخم‌ها معمولاً پس از ۸۰ تا ۹۰ روز رخ می‌دهد؛ در لیگوریا، نوزادان معمولاً اواخر سپتامبر از تخم خارج می‌شوند، اما گاهی ممکن است در صورت تأخیر در تفریخ تا بهار سال بعد در لانه باقی بمانند.
در طبیعت، این لاک‌پشت‌ها بسیار خجالتی و گریزان هستند و مشاهده مستقیم آن‌ها دشوار است؛ بنابراین استفاده از دوربین دوچشمی توصیه می‌شود.
Emys orbicularis شکارچی گوشت‌خوار همه‌چیزخوار است که عمدتاً از ماکروبی‌مهرگان آبزی (لاروهای Trichoptera، Odonata، Ostracoda) تغذیه می‌کند، اما ممکن است ماهی‌ها و دوزیستان ضعیف یا مرده را نیز در رژیم غذایی خود بگنجاند.
تحلیل مدفوع نشان داده است که با افزایش سن، مصرف مواد گیاهی نیز افزایش می‌یابد و این نشان‌دهنده گذار نسبی از رژیم گوشت‌خواری در مراحل جوانی به رژیم همه‌چیزخواری در بزرگسالی است.
اصلی‌ترین تهدیدها برای Emys orbicularis در طبیعت، شکار تخم‌ها و نوزادان است؛ شکارچیان شامل پستانداران متعددی مانند روباه، گورکن، موش و همچنین پرندگانی چون کلاغ، زاغ و مرغ دریایی هستند.
بزرگسالان به طور کلی به دلیل داشتن لاک استخوانی، رفتار گریزان و عقب‌نشینی سریع به آب، از شکار در امان‌اند. با این حال، گزارشی از یک نر بالغ پیدا شده که احتمالاً توسط گراز وحشی زخمی شده بود.
در Emys orbicularis ، مانند تقریباً همه لاک‌پشت‌ها، میانگین دمای انکوباسیون تخم‌ها جنسیت نوزادان را تعیین می‌کند: در دماهای کمتر یا برابر با ۲۸ درجه سانتی‌گراد، نرها غالب‌اند، در حالی که دماهای بالاتر باعث تولد ماده‌ها می‌شود.
